نگاهی به موضوع تفریح وشادی

نگاهی به موضوع تفریح وشادی

***

ما عُبد الله بشيء احب الي الله من ادخال السرور علي المؤمن

خداي متعال عبادت نشد به چيزي كه محبوب تر باشد نزد او از آن كه سروري در قلب مومن وارد كند.

اين روايت را مرحوم كليني در کافي از امام باقر عليه السلام آورده است.

مضمون « شاد كردن برادر مومن » يكي از عبادات بزرگ است که به صورت هاي گوناگون در روايات بسياري وارد شده و فصلهايي از مجموعه هاي روايي مثل كافي، وافي، وسائل و ... را به خود اختصاص داده است.

در كافي نظير همين مضمون از پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله نيز نقل شده است :

« ان احب الاعمال الي الله تعالي ادخال السرور علي المومنين»

محبوب ترين اعمال نزد خدا، شاد كردن مومنين است.

مضامين برخي ديگر از روايات اين باب بسيار دلگرم کننده است و مشوق :

كسي كه مومني را شاد كند تنها يك شخص را شاد نكرده بلكه ما اهل بيت را نيز شاد كرده است و كسي كه ما را شاد كند، پيغمبر را شاد كرده است.

بدليل کثرت روايات متقن در اين باب شكي نيست كه از نظر اهل بيت عليهم السلام شاد كردن مومنين كار بسيار پسنديده و بلكه بالاترين عبادات است ، اما در اينجا سوالاتي ممکن است پيش بيايد و يا برداشتهاي نادرستي صورت بگيرد که در اينجا عرض ميکنم :

1- شاد کردن از هر راهي ؟!

خير! مسلما اگر شاد کردن همراه با گناهي باشد ، ثواب که نداره هيچ ، عقابش هم سر جاش محفوظه!

کما اينکه در بعضي از روايات به اين نكته، كه نبايد شاد كردن مومن همراه با گناه باشد، تاكيد شده است.

2- از ديدگاه اسلام وضع مطلوب اين است كه انسان بسيار شاد و مسرور باشد يا به عكس، محزون ؟ (با توجه به رواياتي كه در مدح حزن وارد شده است)

در توضيح اين مورد عارضم که رواياتي در مدح حزن وارد شده است از جمله روايتي به اين مضمون كه اگر در يك جمعي شخص محزوني باشد، خدا همه آن جمع را به واسطه آن شخص محزون مورد رحمت قرار مي دهد،

حال اين سوال مطرح مي شود كه چگونه مي توان بين اين دو گروه روايات جمع كرد ؟

در جواب بطور تلگرافي بايد گفت که انسان فطرتا طالب سرور و شادماني است و حتي وعده سرور يا وعيد حزن هم در قرآن براي دنياي ديگر داده شده :

وجوه يومئذ ناعمه : چهره هاي مؤمنان در بهشت بسيار شاداب و خرم است.

ينقلب الي اهله مسرورا : مؤمن پس از محاسبه، در حالي كه بسيار شاد و خندان است، نزد اهل و عيالش برمي گردد.

مؤمنان وقتي در روز قيامت وارد بهشت مي شوند مي گويند :

الحمدالله الذي اذهب عنا الحزن : خدا را ستايش مي كنند كه حزن و اندوه را از آنان برداشت؛ يعني دوران حزن و غمي، كه در دنيا داشتند سپري شد.

عبوسا قمطريرا : چهره هاي اهل جهنم چروكيده و سياه است.

فرحين بما آتاهم الله : (شهداء) ، به واسطه نعمت هايي كه خداوند به آن ها داده است در شادي و سرور هستند.

2- ممکنه سوال بشه شادي هاي دنيوي چه زماني پسنديده است ؟

طبق نظام ارزشي اسلام، مطلوبيت واقعي هر چيزي زماني است كه در مسير مطلوبيت نهايي و سعادت ابدي انسان باشد ؛ در مورد شادي هم ؛ شادي هاي دنيايي انسان در راستاي كمك به شادي آخرت او باشد، بسيار پسنديده و مطلوب است ، حزن و اندوه نيز همينطور.

مثلا اگر سرور و نشاط روحي يا حزن و اندوه قلبي باعث شود که درسش را بهتر بخواند و عبادتش را بهتر انجام دهد ، اين حزن يا سرور امري مطلوب است.

يا حزن و اندوه خاصي باعث توجه به خدا و آخرت و مسئوليت هاي شرعي و اجتماعي اش شود، حزن مطلوبي است؛ حزن از اين كه چرا در انجام تكاليف كوتاهي كرده ايم و ... کما اينکه در روايات بر آن تاکيد شده.

اما اگر اين سرور از اين حالت خارج شود مثلا به دليل نعمتهاي دنيايي سرور و سرمستي حاصل شود ، مذموم است کما اينکه در قرآن در مورد قارون و ... داريم :

لاتفرح ان الله لايحب الفرحين : خيلي شادي نكن، خدا سرمستان را دوست نمي دارد.

انه لفرح فخور : او مسرور و فخرفروش بود.

لا تفرحوا بما اتاکم : به واسطه آنچه به شما (از نعمتهاي دنيوي) داده شده ، خوشحال نشويد.

3- شاد کردن مادي منظور ائمه هُدي عليهم السلام بوده است يا معنوي ؟

سرور و شادي براي هر كسي وقتي حاصل مي شود كه خواسته اي از او تامين شود و اين خواسته ها اعمّ از خواسته هاي مادي و معنوي است.

مثلا كودك خردسال با برطرف شدن نيازهايي مادي مثل خوراكي و اسباب بازي شاد ميشود و نيازهايي مادي مثل محبت ، هم صحبتي ، تعريف قصه و ... دارد.

اما در انسان هاي بزرگتر اين نياز مثلا ميتواند بصورت نياز به ازدواج! يا محترم بودن و شخصيت قائل شدن براي وي در جامعه ، باشد.

لذا هر نوع از اين شاد کردن - مادي يا معنوي (و آبرويي) - امري مطلوب است زيرا در جهت جلوگيري از ملال ، افسردگي ، خستگي و به طور كلي ، چيزهايي است كه مانع از انجام وظايف بعدي يک مومن به نحو احسن ميشود.

توضیح تقریرات :

این مقاله را بدون منبع بایگانی کرده بودم ، لذا برای نویسنده محترم مقاله که اسم او در اینجا ذکر نشده است خیر و موفقیت طلب می کنم.

۱ نظر:

  1. salam Doste aziz o bozorgvar
    az in ke taakhir dar arze eradat daram
    khejelam chon dar hale hazer dar khake pedariyam iran hasatam moshtaghe didaretan bodam vali engar seaadati nist faghat ziyarat asraaare ghalam va eslamabad news ra dashtam
    hazrate hagh yaro yavaretan

    پاسخحذف