سید محمد خاتمی با تاکید بر اینکه «خرداد، ماه مردم است»، به بیان حماسه‌های خلق شده در این ماه در طول تاریخ پرداخت و به ارائه سه راهکار برای حل مشکلات یکسال اخیر پرداخت و گفت:« می‌توان خرداد امسال را با تصمیم درست در این زمینه و اعلام آن از سوی موثران نظام و احترام به مردم همچون خردادهای گذشته سرشار از امید و نشاط كرد.»سیدمحمد خاتمی، در آستانه روز دوم خرداد، میزبان جمعی از اساتید دانشگاه‌ها بود.
وی در این دیدار گفت:«در میان موجودات این آدمی است كه صاحب تاریخ است و تاریخ را دوره ها و حتی لحظه‌هایی می‌سازند كه نقش سرنوشت‌ساز و جهت‌دهنده در حیات معنوی و مادی و سیاسی و اجتماعی یك قوم و ملت دارند.»
رئیس بنیاد باران ادامه داد:« در مرحله اخیر تاریخ ایران عزیز خردادماه در دوره‌های مختلف چنین نقشی داشته است و اگر بخواهیم توصیفی كوتاه از خرداد به دست بدهیم باید آن را تجلیگاه ایمان، اراده، فداكاری، ستم‌سوزی، استبدادستیزی و عدالتخواهی ملت ایران بنامیم.»
وی با اشاره به سالروز 15 خرداد، اظهار داشت:« این روز یادآور حادثه‌ای عظیم است كه بزرگی و استواری ملتی خداجو و حق‌طلب را در برابر رژیمی مستكبر و استبدادی نشان می‌دهد، رژیمی كه مردم را برده می‌طلبید و هر آزاده‌ای را دشمن ایران و عامل بیگانه به حساب می‌آورد و می‌پنداشت كه با اهانت به روح ملت و عاقبت با جداكردن آن از كالبد آن، حركتش را متوقف خواهد كرد.»
رئیس‌جمهور سابق کشورمان تصریح کرد:«15 خرداد 42 آغاز مرحله‌ای نو در زندگی مردم ایران بود، ملتی كه سرمایه‌اش ایمان، اراده و آزاده‌خواهی بود؛ ملتی كه سرمشق ملت‌های مسلمان و جهان سوم را در اعمال شیوه مدنی در برابر دیكتاتوری بود. این ملت مظلومانه ولی استوار به مقابله رژیمی برخاست كه راهی جز سركوب نمی‌شناخت.»
خاتمی یادآور شد:«15 خرداد و حوادث پس از آن گرچه هزینه فراوان داشت از جمله به بند كشیدن و بعد تبعید رهبر والاقدر انقلاب و نیز به زندان افكندن و شكنجه و اعدام فرزندان دلیر این ملت؛ ولی فایده‌اش استحكام روزافزون ایمان دینی و عزم ملی برای رهایی بود، امری كه سبب شد تلخی‌های دوران دراز و پرمشغت مبارزه با شیرینی پیروزی در 22 بهمن جبران شود.»
وی همچنین به سالروز 14 خرداد اشاره کرد و گفت:«14 خرداد، روز تلخ وداع مردم با رهبر بزرگواری بود كه او را مظهر ایمان، اراده و عزت خود یافته بودند؛ رهبری كه كشتی انقلاب را همراه این مردم به ساحل جمهوری اسلامی نشانده بود تا در آن حق و حرمت و رای مردم در كنار دینداری و پایبنید به موازین اسلامی و اخلاقی پاس داشته شود.»
رئیس دولت اصلاحات تاکید کرد:« 14 خرداد، روز رحلت رهبری بود كه قریب ربع قرن دم از حرمت و آزادی مردم و عدل علوی و استقلال و پیشرفت میهن زده بود و قریب به 11 سال هدایت جامعه را در بحرانی‌ترین دوره‌ها به عهده گرفته بود و شگفت اینكه با وجود تنگناهایی كه لازمه یك جامعه انقلابی است و یكی از آنها جنگ 8 ساله و امواج سهمگین ترور و توطئه بود، بدرقه ملت از استقبال او در 12 بهمن گسترده‌تر و باشكوه‌تر بود و عاطفه دینی و ملی كه اینبار به صورت اشك و آه بروز كرده بود از فریاد شادی بهنگام استقبال گرم‌تر و گیراتر بود.»
به عقیده رئیس بنیاد باران، مردم با این عمل علم خود را در پاسداری از عزت و آبرویی كه در پرتو انقلاب به دست آورده بودند و حق و حرمتی كه در جمهوری اسلامی به رسمیت شناخته شده بود نشان دادند.
وی همچنین اظهار داشت:« سوم خرداد نیز یكی از روزهای نمادین و بزرگ است؛ روزی كه بار دیگر عزم فرزندان 15 خرداد در برابر ائتلاف قدرت‌های فزون‌طلب در حمایت از رژیم متجاوز سابق عراق معجزه كرد و با بازپس‌گیری و خرمشهر قهرمان سرفصل شكوهمندی را بر پیروزی‌های پیاپی گشود تا عاقبت بی‌آنكه ذره‌ای از خاك میهن از دست برود بر جنگ خانمان‌سوز نقطه پایان نهاد و اقتدار ملت بزرگ و آزاد و عزم او را بر پاسداری از انقلاب، تمامیت ارضی و استقلال و پیشرفت به نمایش گذاشت.»
خاتمی تصریح کرد:« تقدیر چنین رقم زد كه انتخابات كه برجسته‌ترین تجلیگاه مردم‌سالاری است برای انتخاب رئیس‌جمهور كه باید مظهر اراده ملی باشد در خرداد صورت گیرد و طبیعی است كه انتخابات برای ملتی كه با ایمان و اراده خود تاریخ‌سازی می‌كند و انقلابش نشان افتخار "میزان رای ملت" است را به او داده است از اهمیت بیشتری برخوردار است و حساسیت نسبت به انتخابات آزاد و فراگیر برای مردمی كه تاریخی استبدادزده دارند افزون‌تر است و آنچه ملت می‌خواست و می‌خواهد انتخاباتی است كه در آن تعیین‌كننده ؛ فقط رای ملت باشد.»
وی ادامه داد:«شاید بعد از همه‌پرسی 12 فروردین و رفراندوم قانون اساسی در میان انتخابات متعدد، انتخابات دوم خرداد از ویژگی ممتاز برخوردار باشد كه بازتاب اراده و خواست تاریخی مردم در آن باشكوه‌تر و روشن‌تر بود و به همین جهت "حماسه" نام گرفت.»
رئیس دولت اصلاحات افزود:«دوم خرداد تجلیگاه خواست مردمی بود كه آزادی را در كنار دینداری و به عنوان مطالبه جدی دین در چهره رهایی آن می‌خواستند و عدالت را در كنار پیشرفت و حرمت بین‌المللی را در كنار تامین مصالح و پافشاری بر خواست‌های اساسی را در كنار رفع تهدیدها و توسعه را در كنار حرمت و كرامت و آزادی همه شهروندان طلب می‌كردند، امری كه برخلاف روال در همه كشورها بار دیگر با درصد بالاتری در 18 خرداد تكرار شد.»
وی با اشاره به انتخابات دهم ریاست جمهوری گفت:«حضور بانشاط مردم در انتخابات 22 خرداد نیز كه با كمال تاسف حوادث تلخی را در پی داشت چشمگیر بود و نشانه زندگی و نشاط مردمی بود كه بر حقوق خود پای می‌فشارند و ای كاش قدر این مردم دانسته می‌شد.»
رئیس‌جمهور سابق کشورمان همچنین تصریح کرد:« بالاخره روز 25 خرداد یكی از اوج‌های حضور مدنی مردم و طرح مسالمت‌آمیز خواست‌ها و اعتراض‌ها و پرهیز از خشونت بود و چه خوب بود كه نفس این حضور مترقیانه گرامی داشته می‌شد.»
وی ادامه داد:«چه خوب بود اعتراض مردم ولو اینكه از نظر مسئولان وارد تشخیص داده نشود به دیده احترام نگریسته می‌شد و با كمك خود ملت مشكل به صورتی موجه و با رعایت نظر مردم حل می‌شد یا به شیوه‌ای معقول مردم قانع می‌شدند كه با كمال تاسف نه‌تنها مردم بیدار؛" خس و خاشاك" نامیده شدند بلكه رفتار مسالمت‌جویانه و مدنی آنان با خشونت پاسخ داده شد، زندان‌ها پر و فشارها روزافزون گشت و خسارت‌های جانی، مالی و روانی فراوان وارد آمد و حركتی در جهت جبران آن نیز صورت گرفت و حتی فاجعه‌ای در پاره‌ای بازداشتگاه‌ها رخ داد و به شهادت و آسیب دیدن عده‌ای از جوانان و مردم عزیز منجر شد.»
رئیس بنیاد باران یادآور شد:« علی‌رغم دستور رهبری و اصرار مجلس و حتی ادعاهای قوه قضایی برای برخورد جدی، مورد اعتنا قرار نگرفت و در مقابل بر شدت بازداشت‌ها و محاكمات و محكومیت‌ها و محدود كردن فعالیت‌های قانونی افزوده شد و به جای جبران اندكی از رنج‌ها و التیام اندكی از زخم‌ها، بازار دروغ‌پردازی و تهمت‌زنی و ناسزاگویی و جنگ روانی از سوی كسانی كه متاسفانه نه پایبند قانون و اخلاقند و نه بیمی از برخورد قانونی دارند داغ شد و ترفه اینكه اخیرا عنوان "محاربه نیز بر انواع عنوان‌های ناپسند اتهامی به كسانی كه سرمایه‌های كشور و انقلابند افزوده شد.»
وی تصریح کرد:«درست است كه نوعا چنین اتهامات و ناسزاهایی از سوی محافل و افراد غیرمسئول و افراطی است ولی چرا نباید دستگاههای مسئول با چنین شیوه‌ها و كسانی برخورد كنند كه آن نظام متهم به بداخلاقی و بی عدالتی نشود؟»
رئیس دولت اصلاحات افزود:«باری، خردادماه ؛ ماه مردم است و آنچه در تمام این روزها رخ داد ظهور اراده ملتی بود كه با همه وجود خواستار حاكمیت مردم بر سرنوشت و استقرار نظام مردم‌سالار بر پایه آموزه‌های دینی و مطالبات تاریخی خود بودند.»
وی یادآور شد:«اینك همه آن روزها را پشت سر گذاشته‌ایم ولی آینده پیش روی ماست و نباید بگذاریم آن وقایع مهم به صورت خاطره‌های مبهم در ذهنمان باقی بماند بلكه بایداز آنها به عنوان پشتوانه حركت به جلو برای پاسداری از آرمان‌های انقلاب و تامین خواست‌های تاریخی ملت مدد بگیریم و همه ما موظفیم با رعایت موازین قانونی با شیوه‌ای مدنی و به دور از هرگونه خشونت این یادها و خاطره‌ها را زنده‌نگه داریم.»
خاتمی تاکید کرد:«می‌توان و باید به آینده نگاه كرد و از گذشته عبرت گرفت؛ نباید تلخی‌هایی كه به خصوص در یك سال گذشته بوده است منجر به یاس شود و نیز شیرینی خاطره‌ها نباید ما را از پیمودن راه بلندی كه در پیش داریم غافل كند.»
رئیس بنیاد باران تصریح کرد:« راه درست راهی است كه به استقرار همه‌جانبه مردم‌سالاری و تحقق خواست تاریخی ملت كه از جمله در انقلاب شكوهمند اسلامی تجلی داشته است و حاصل آن "جمهوری اسلامی" بوده است منتهی شود.»
وی همچنین گفت:«راه درست، پرهیز از خشونت از سوی هر كس به خصوص از سوی حكومت است كه با موازین مردم‌سالاری با وعده‌های انقلاب و با خواست و هویت تاریخی ملت ناسازگار است؛ راه درست پافشاری بر اهتمام بر قانون اساسی به عنوان یك كل جامع و نیز سند انسجام ملی و ضامن نظم استواری كه در كنار هر حق و اختیار مسوولیت و پاسخگوئی وجود دارد به خصوص اهتمام به فصول سوم و پنجم كه اگر مورد كم توجهی قرار گیرد انقلاب از مسیر خود خارج خواهد شد.»
رئیس جمهور سابق کشورمان افزود:«نظام از آن ماست و كسانی كه برخلاف خط امام و راه ملت می‌اندیشند و عمل می‌كنند هر نامی كه بر خود بگذارند از معیارهای اصیل نظام و انقلاب عدول كرده‌اند.»
خاتمی با بیان اینکه «باز هم می‌گویم كه برای تامین اهداف بلندمان باید در كنار هم باشیم باید حرمت هر ایرانی پاس داشته شود»، اظهار داشت:«باید از شیوه‌هایی كه خشونت‌طلبان مردم‌ستیز اتخاذ كرده‌اند و می‌كنند و حاصل آن افزایش فاصله‌ها و كدورت‌ها و تداوم آن باعث سرایت كدورت‌ها و دوری‌ها از این شیوه‌ها و رفتارها به اصل نظام است پرهیز شود.»
رئیس دولت اصلاحات در بخش پایانی سخنانش به ارائه سه راهکار برای رفع مشکلات یک سال اخیر پرداخت.
وی اولین راهکار را آزادی زندانیان عنوان کرد و افزود:« با تاسف این روزها شاهد فشارهای بیشتر و دستگیری‌های تازه‌تر و نیز اعمال روش‌ها و برخوردهایی از سوی گروه‌های بی‌پروای غیرمسئول ولی تحت حمایت هستیم تا آنان كه به ظاهر نیز در زندان نیستند احساس تنگنا و ناامنی كنند.»
رئیس دولت اصلاحات ادامه داد:« دومین راهکار ایجاد فضای امن و آزاد طبق موازین قانون اساسی است كه مظهر آن آزادی تشكل‌ها و اجتماعات و مطبوعات و تبدیل فضای امنیتی به فضای قانونی و با نشاط سیاسی سالم می‌باشد.»
رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها در مورد راهکار سوم نیز اظهار داشت:«حركت به سوی انتخابات آزاد و سالم و پرشور كه روح انقلاب ما نیز آن را طلب می‌كند و ملت نیز آن را می‌خواهد.»
سیدمحمد خاتمی خاطر نشان کرد:« می‌توان خرداد امسال را با تصمیم درست در این زمینه و اعلام آن از سوی موثران نظام و احترام به مردم همچون خردادهای گذشته سرشار از امید و نشاط كرد تا بار دیگر ظهور اراده ملی برای پاسداری از ارزش‌های دینی و ملی و پاسداری از مصالح كشور و حقوق ملت و زمینه‌سازی برای پیشرفت همه‌جانبه كشور شاهد باشیم و چنین باد!»
گفتنی است، در ابتدای این دیدار حاضرین در جلسه به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود پیرامون مسائل روز کشور از جمله ضرورت توجه به خواست‌ها و حقوق اساسی مردم، اهمیت احزاب و نهادهای مدنی، اولویت‌های اصلاحات و ظرفیت‌های قانون اساسی و نیز لزوم اجرای همه بخش‌ها و فصول آن پرداختند.
با سلام. به عنوان حق‌ااتدریس در دانشگاه مشغول هستم. با تشکر
پاسخحذف